Морфологические из­менения почек при артериальной гипертензии в сочетании с умеренной протеинурией. Нефрология. 2006; 10(4): 66-71.

Правила оформления рукописей для журнала «Терапевтический вестник»

• Формат рукописи - А4.
• Текст должен быть написан в программе Word с использованием шрифта Times New Roman, кеглем 14, с пробелами полуторными.
• Статья подается на СD-диске с вкладышем, котором обозначается имя автора и название статьи.
• Объем рукописи: научная статья - до 5 стр, случай из практики - 3-4 стр.; обзор, лекция - не более 8 стр.
• Список литературы - минимально необходимый.
• Рукопись визируется руководителем учреждения (кафедры), научным руководителем, скрепляется печатью.
• К рукописи прилагается резюме на казахском, русском, английском языках, ключевые слова, УДК.
• В конце рукописи - сведения об авторах: степень, должность, количество имеющихся публикаций.
• Адрес, телефоны (можно и мобильный), электронная почта.
• Рукопись подписывается лично автором как свидетельство полной аутентичности данных материала, ответственности автора за содержание рукописи.

Журнал НИИ кардиологии и внутренних болезней МЗ РК

375

Эндотелий цызметшщ цант диабет1 бар жас наукастардагы бузылысы

Жуманова Б.М., Тукешева Б.Ш., Омарова Х.С.

С. Ж. Асфендияров атындагы К~₁аз¥МУ, №11шк1 аурулар кафедрасы

У больных молодого возраста с сахарным диабетом 1 и 2 типа Sick young people with diabetes mellitus 1 and 2 types have the breach

имеется нарушение эндотелийзависимой вазодилатации. У них of endothelium dependant vasodilatation. Beside their bloodflow in

также ускорен кровоток в плечевых артериях и не происходит brachial arteries is accelerated and it does not reduces after reactive

его снижения после реактивной гиперемии. Эти же пациенты hyperaemia. These young-age patients with diabetes mellitus have an

молодого возраста с сахарным диабетом имеют утолщение intima-media bulge. In the young age patients with diabetes mellitus

интима-медиа. В молодом возрасте у больных сахарным don‘t have the high density lipoproteins in their blood serum. диабетом в сыворотке крови не обнаруживается пониженный уровень липопротеидов высокой плотности.

Каз!рг! кезде кант диабетУц 1 жэне 2 тип1мен наукастардагы! ел!мн!н непзп себеб1 журек-кантамыр ауруларыныи аскынулары болып отырганы белг!л!. Бул наукастардагы жалпы ел1мш1л1к кант диабет! диагнозы койылганнан кей!нг! 40 жыл !ш!нде 50% жетсе, кант диабет!мен ауырмайтын-дарда бул керсеткш 10% курайды [1].

1997 жылы эндотелий кызмет!н!к бузылуы кант диа­бет! бар наукастарда атеросклероз дамуышыщ ерте кезен болып табылатыны жэне атеросклероздык туй!ндак пайда болганга дей!нг! аурудын бастапкы сатыларында аныкталуы мумк!н екенд!г! жарияланган болатын [2].

2005 жылы жург!з!лген зерттеулер нэтижес!нде кант диабет! мен тамырлар патологиясы арасындагы байланыс тус!н!кс!з болганымен, эндотелийд!н ретте-уш! каб!лет!н!н жогалуы бул ауруы бар наукастардагы барлык макроангиопатиялык аскынулардын нег!з!нде жатканы талас тудырмайтыны жайлы айтылды [3].

Онын дэлел! рет!нде эндотелий дисфункциясынын жэне кабыну маркерлер! мен жалпы уйкы артериасынын интима-медиа калындыгы арасында анык корреляциялык байла-ныс бары аныкталган жумысты мысал етуге болады [4].

Сондыктан диабетт!к макроангиопатияны ерте аныктаудын каз!рг! кездег! эд!стер!не арналган жумыс нэтижес! кант диабет!н!н 2 тип!мен наукастарды зерттеу жоспарына оларда тамырлык аскынудын айкын белг!лер! болмаса да эндотелий кызмет!н лабораторлык жэне жабдыкты эд!стер аркылы аныктау кажет екен!н керсетт! [5].

Осы келт!р!лген мэл!меттерд! ескере оты-рып, кант диабет! бар наукастарда тамырлык аскынуларды ерте аныктауды алга койылган жумыста

Максат

Тамырлык бузылыстарды ерте сатысында аныктау уш!н кант диабет!н!н 1 жэне 2 тип! бар жастары 18-40 аралыгындагы наукастарда эндотелий кызмет!н багалау жэне табылган езгер!стед!н ауру ерекшел!ктер!мен, зат алмасу бузылыстарымен байланысын табу.

Материалдар мен эд!стер

Алга койылган максатка кол жетк!зу уш!н кант диабет!мен ауыратын 60 адамга зерттеу жург!з!лд!. Олардын 42-де кант диабет!н!н 1 тип!, 18-де осы аурудын 2 тип! аныкталган.

Кант диабет!н!н 1 тип! бар зерттелуш!лерд!н орташа жастары - 25-те де, 24 эйел жынысты, 18 ер к!с!лер. Олардын кант диабет!мен ауыру узактыгы орта есеппен 12 жыл.

Кант диабет!н!н 2 тип! барлардын орташа жастары 35-те, 11 эйел, 7 ер к!с!. Бул топтагылардын наукастангандарына орта есеппен 3 жыл болган.

Наукастардын тамырларын ультрадыбыстык доппле-рография эд!с!мен зерттеу Volusion-750 Expert жабдыгында 10 МГц датчиктер кемепмен жург!з!лд!.

Тексеру он иык артериясынын шынтак буынынан 2-5 см жогары аймакта жасалды. Тамырдын диаметр! мен ондагы бастапкы кан агысы елшен!п болган сон, тексе-ру жург!зу аймагынан жогары жерге байлам салынды. Ол уш!н наукастын кан кысымы елшен!п, содан сон сфигмомонометрдег! кысым кан кысымы керсетк!ш!нен 50 мм сынап баганасына жогары мелшерге кетер!лд!. Осыдан 5 минут еткен сон тонометр байламы алы-нып, ультрадыбыстык зерттеулер кайтара жург!з!лд!.

Жалпы уйкы артериясынын интима-медиа жиынтыгынын калындыгы онын бифуркация аймагында елшенд!.

Аныкталган езгер!стерд!н агзадагы май алмасу бузылысымен байланысын б!лу максатында наукастардын кан сарысуындагы липидтер денгей! Cоbаs Integra 400 Plus биохимиялык анализаторында зерттелд!.

Тексеру нэтижес!нде алынган мэл!меттер есептел!п, M±m тур!нде бер!лд!.

Алынган нэтижелер мен талкылау

Эндотелийд!н вазодилатациялаушы кызмет!н багалау уш!н каз!рг! кезде тамыр эндотелий!н жогары кан агымымен механикалык ынталандырып, индуцирленген вазодила-тацияны багалау иык артериясынын диамет!р!н елшеу нег!з!нде жург!з!лед!. Бул керсеткштщ темендеу! эндотелий дисфункциясын дэлелдейд! жэне эдетте ЖИА кау!п фак-торларымен кабаттасады [6].

Кант диабет!мен наукастардын он иык артериясына ре-активт! гиперемия сынамасын жург!з!п, аталган артериядагы эндотелийтэуелд! вазодилатация керсетк!штер! №1 кестеде келт!р!лген.

Кесте №1. Кант диабет!мен наукастардагы эндотелийтэуелд! вазодилатация керсетк!штер!.

Келт!р!лген сандардан кер!н!п тургандай, кант диабет!н!н 1 тип!мен наукастарда гиперемиялык сынамадан сон вазодилатация жетк!л!кс!з болса, кант диабет!н!н 2 тип!-мен наукастарда кер!с!нше, вазоконстрикция байкалды.

Реактивт! гиперемия сынамасында вазоконстрик-ция аныкталуы кант диабет! бар наукастарда журек пен кантамырларындагы курылымдык патологиялык езгер!стер барлыгына керсетед! [7].

Наукастардын он иык артериясындагы кан агысын допплерографиялык зерттеу нэтижес! №2 кестеде бер!лген.

Калыпты жагдайда гиперемиялык сынамадан кей!н кан агысынын керсеткш! 21,2% баяулауы кажет

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69